Serio, trwaj wiecznie! (Moje książeczki. Księga druga)

Radość, radość, radość - w księgarniach pojawiła się druga księga „Moich książeczek”. Niektórzy nie lubią zbiorów, mówią, że lepiej osobno. Zanim ukazał się pierwszy tom też tak mówiłem. Ale dzisiaj powiem wam, że właśnie razem, kiedy są zebrane, w jednej okładce, z kotem na przodzie – dopiero wtedy widać jaka to była (i jest – a jakże!) wspaniała seria. Na dobrym papierze, w odświeżonych kolorach książeczki te ukazują swoje piękno niczym złota moneta wyjęta z mułu i wyczyszczona rękawem. Do tego jeszcze teksty napisane piękną polszczyzną. Cieszę się, że Nasza Księgarnia poszła za ciosem i seria została utrzymana. A skoro wyszła księga druga to tym większa szansa, że ukaże się także trzecia, a potem czwarta itd. Serio, trwaj wiecznie!

Słów parę o zawartości. Redaktorzy zafundowali nam niesamowity koktajl tekstowo-ilustracyjnych smakowitości z lat 60. Oj, dobra to była dekada...

A zatem na wstępie mocny akcent – poetycki, metaforyczny „Tygrys o Złotym Sercu” (1963) Czesława Janczarskiego z ilustracjami Józefa Wilkonia. Rzecz o tygrysie, który wyzbył się natury drapieżcy i szuka przyjaciela. Jednak stosunkiem do niego nadal rządzą stereotypy… Wilkoń wykreował fantastyczny świat dusznej, gęstej dżungli. Rysowanie zwierząt i lasu to zresztą od początku znak firmowy tego artysty. Tutaj w zasadzie dopiero rozpoczynającego wielką karierę w dziedzinie ilustracji.

„Wawa i jej pan” (1966) Jana Edwarda Kucharskiego z barwnymi ilustracjami Hanny Krajnik (udatnie oddającymi klimat małego miasteczka z willami w ogrodach) to opowieść o sprytnym sposobie zdobywania przyjaciół przez poparzonego Marcina. Fabuła sympatyczna aczkolwiek z wyraźnym dydaktycznym przekazem („nie baw się zapałkami!”) i przez to nieco czytankowa.

Potem „Kot w butach” (1968) Hanny Januszewskiej (ilustracje Janusz Grabiański), niestrudzonej propagatorki baśni Charlesa Perraulta, który klasyczne historie przedstawiał w scenografiach z francuskiego dworu królewskiego (to wersja, w której pan zwie się Szaraban, a nie Baraban jak w muzycznej propozycji Brzechwy). Treść oczywiście znamy: słynny kot w zamian za parę butów i swobodę działania, dzięki swoim umiejętnościom pijarowym, doprowadza do ślubu młynarczyka i królewny. No i kot wskoczył przecież do logotypu całej serii.

Następnie w tomie znajdziemy wspaniały rymowany poemat Lucyny Krzemienieckiej „O Jasiu Kapeluszniku” (1966) zapisany jak proza, co (o dziwo!) nie wpływa na płynną lekturę wychwytującą rymy. Zilustrował go klimatycznie Antoni Boratyński. A historia jest o tym, że w biznesie liczy się przede wszystkim reklama, a jeżeli dodatkowo jest to biznes modowy to przydadzą się też klienci-celebryci (tutaj Księżyc). Pięknie, lekko napisane i zrymowane.

Dalej znajdziemy kultową historię „Pilot i ja” (1967) Adama Bahdaja z niezapomnianymi rysunkami Danuty Konwickiej (pisaliśmy o niej tutaj). „Apolejka i jej osiołek” (1963) Marii Kruger z minimalistycznymi ilustracjami Zdzisława Witwickiego to kolejna wariacja na temat przemiany człowieka w zwierzę – tym razem metamorfoza dotyka nieuważnego księcia, wobec którego wyczekująca w wieży Apolejka ma poważne plany na szczęśliwe życie. Jest jednak sposób – zjeść jabłko z zaczarowanego drzewa. Cóż, kiedy ostatni złośliwy owoc właśnie spadł i potoczył się w sobie tylko znanym kierunku.

I wreszcie całość wieńczy „Pampilio” (1962) Ireny Tuwim, z ilustracjami Ignacego Witza. Tekst rozgrywający się w świecie zwierząt został oparty na powtórzeniach i przemyca sztuczkę mnemotechniczną. Opowiada natomiast o próbie nazwania (lub zapamiętania nazwy) a tym samym oswojenia, pewnego drzewa owocowego. Kolejne zwierzęta wyruszają do Lwa Złotogrzywego po odpowiedź i kolejne ją zapominają. Poradzi sobie dopiero sprytny żółw.

A zatem kolejna odsłona „Moich książeczek” stała się faktem. Połączenie pięknych słów z pięknymi ilustracjami (zdarza mi się wcale często traktować tę książkę jak album z obrazami). Kolejny kawał historii polskiej literatury dla dzieci. Kolejna prezentacja jej ówczesnej potęgi. Po prostu – trzeba to mieć! 

/BW/